Si è tenuto in una Piazza Grande riempita da circa un migliaio di persone, il tradizionale sproloquio della famiglia Pavironica dal balcone del Municipio. Tanti gli argomenti toccati dalla maschera modenese. Ecco il testo integrale del discorso.
Sandrone: Mudnés ed Mòdna, popolo ed San Zemiàn da Cugnint e di Vasco Rossi dla Zòca, zitadein che,col concertone ed lói,a-i-avî vést la nostra Mòdna pasèr da zitê ed provincia a Mutina Mundi, comerciànt dal cèinter che cun l’ucasiòun a-v sî sistemè per la vciàia, residenti dla zona Parco Ferari diligeint e tolerant, gufi e meliléngui che, vést al risultè,a-i- avî mandè zò al magoun, nobili e proletari ch’a campè a l’ambra dla Ghirlandèina a-v salut tótt quant in masa. Mè a dégh, Zemiàn, che al prémm ed lói dal 2017 a-l pasarà a la storia come al dè ed la svolta. Tanta maraia acsè a l’avìven vésta sól in dal 1977 quand a gné a Mòdna Enrico Berlinguer. I giorné d’alóra i scrivén che dèinter a l’ex Autodromo i gh’éren in zinczeintméla a scultèrel, ma a mè a-m bàla un òc’ perché a sò che in politica i nómer i dàn cun l’elastich. Comunque mè a dégh che duseinvint méla persouni per váder un cantant i én ‘na bela mócia ed geint.
Sgorghiguelo: Popà, duseintvintméla paganti!
Sandrone: Bèh quall l’è a nuèter Mudnés a-l s’interèsa poch, a n-n’avam mai imparè se a la fin al Comun a-l g’ha guadagnè o arméss . Ogni modo per quall ch’a-m riguèrda, mè a la fin dal concertone a gh’aviva in bisàca i stáss sold ch’a gh’aviva préma ch’a-l tachéssa; ma la va bein acsè, cuma giva cal filosof: “L’important l’è ch’a s’i-n descàrra”!!! I giorné e al televisioun i n’han parlè per di més, i han détt che si è trattato di un evento epocale.
A m’indespiès sól per al noster Séndech ch’a-l s’é malè soquant dè préma del grande evento. I disen ch’a-gh sia gnû l’ansia da prestazione, sé, insàma, cla specie ed malattia ch’a vin a chi a-m quand i han paura ed fèr cilecca. Ma al dû ed lói l’éra bele guarî, i l’han vest in gir per Mòdna tótt argiulî ch’a-l fèva bàcca da réder e cun in testa la curouna d’alloro del vincitore. Comunque Giancarlo sta in campana perché a-n srà brisa al concerto ed Vasco Rossi ch’a-l farà dir ai Zemiàn s’t é stê un séndech togo o no.
Dounca Mudnés cum’a stev? I disen ch’a sàma fora da la crisi. A srà anch vera ma mè a dégh che l’istê pasèda in campagna le stê un mèz disàster: al chèld e l’arsura i han schê i malgàtt e al furmintoun, l’óvva l-è gnuda prounta in Agàst e per salvèr el besti a-i-avam duvû màtter sò l’aria condizionèda in dla stala. De stè pàss mè a-n sò in duv’ andràm a finir. I meteoròlogh e qui ch-i stódien i cambiament ed l’atmosfera i disen che l’Italia la dvintarà chèlda come l’Africa e che in Africa a gnarà cal bel fràsch ch’a gh’iven in Italia. Avrà dir che nuèter Italian andràm a ster tótt là, vést che i African a i-avàm bèle sistemè tótt chè tra Viale Gramsci e la stazioun granda.
Sgorghiguelo: Popà a t’l’ho bèle détt tanti volti, vindam tótt e gnam a ster a Mòdna, tè e la mama cun la pensioun minima a méll Euro come i v’han impruméss a sî a post, mè ch’a n-n’ho menga studiè a fagh la dmanda per andèr in dla polizia municipèla, tant sól ch’a gh’la chèva a cumpilèr i fuiàtt del multi, oppure a vagh a l’èster cun Erasmo.
Sandrone: Che Erasmo? Al fiól dal campanèr ed Campgaian ch’l’è più gabian che tè ? Ma lasa pérder el fótti e làssem andèr avanti. Dounca Mudnés, a-v dév dir che a Mòdna, a sambra ch’a tira aria di rinnovamento. Per festeggèr i doméla an ed la nostra zitê e al fat che da 20 an a sam Patrimonio dell’Umanità, i nòster ministrador i han decis che forse l’éra al chès ed màtter man al portafoi e fèr soquant lavor per stèr a l’unor dal mand. Dòp tant an ed proméssi a pèr che èinter st’an i gnaran finî i lavor dèinter all’ex A.M.C.M. dove a gh gnarà il nuovo “ Parco della Creatività “ cun dèinter tant ed chi lavor che mè a-n sò gnanch dir….Tè Sgurgheghel, che’t sê el lengui furastéri è’t imparè cus’i gh fan?
Sgorghiguelo: Un Open space, un Co-Working, quàter Lab Space e una Wi- Fi.
Pulonia: Dio che brótti paroli……
Sandrone: Ma mè a dégh: cun tanta roba straniera gh’érel ménga un bùs per fèr dal gnòch frétt ?.
Sgorghiguelo: Ma che gnòch e tigèl…..Popà, la Modena giovani è proiettata verso il futuro. Dèinter al parco della creatività a gh gnarà: ‘na piàza, un teàter, e tanti sèli per concerti e confereinzi .
Sandrone: Tótt bé lavor… l’important l’è che ‘na volta fat, in fàghen ménga la fin dal MATA.
Pulonia: Eh.. quanti stori!!! In dla piàza dla manifatura a sam turnè alle origini. Préma dal Mata a gh’era la Pèlta in d’a-s lavurèva per fèr dal fóm, dòp col Mata, in fóm a gh’è andê tótt i sold ch-i han spés per fèrel. Dòla mindòla l’è sèimper cla fòla. Speram sól ch’i sèlven almeno al caval.
Sandrone: Mudnés girand per Mòdna a-i-ho vest ch’i én adrê ch-i giósten el cési teremotèdi, a-s vadd che la pagèla coi vót, fata da Sgurgheghel l’an passê per al Séndech, l’è cuntèda.
Sgorghiguelo: Sé,però secand mè al noster Séndech a-l g’ha ancàrra degli scheletri nell’armadio.
Sandrone: In dl’armàri? Galbéder, Giancarlo gli scheletri, come ed dî tè, a gh’i-ha ancàrra in dal parco!!! Tè n vàdd ch’i n gh’l-a chèven ménga andèr avanti e fèrla finida cun ‘sta storia dei chioschi. A sàm rivè al punt ch’a-s fám réder adrê da tótt. Dòp trî an a gh’avam ancàrra cal belvedere in dal noster parco del ‘ste mèzi cà: a va a finir ch’a gh’andrà dèinter soquant abusiv che dòp a-n gh’l-a cavàmm piò a mandèri via.
Pulonia: Guèrda che i abusiv cume-dî tè, i én quesi tótt migrant seinza fissa dimora e cun poch da magnèr .
Sandrone: Scolta Pulonia, la cà a farám fadiga a dèrla a tótt … anch se i nòster ministrador i èn adrê a studièr ‘na soluzioun in dal Muràn, ma per al magnèr a-n gh’é gnanch un problema: i han pensè ed dèregh i macaroun ch’a gh’è armès l’ultma festa dl’ Unitè .
Sgorghiguelo: Bèle cott ?
Sandrone: Ma che cott galbéder! Qui ancàrra inscartuzè, anca tè. Csa vót, data la schèrsa afluèinza di partecipant e di volontari, a gh’éra armès da magnèr anch per stetr’an. Però Mudnés a vin ‘na bèla ràbia vàder tant lavor ch-i partésen e po’ per ‘na ragioun o per n’ètra i blòchen e i stan férem per di an.
Pulonia: Ma a-n n-è ménga tótta colpa di nòster ministrador, veh! L’è che tótt i vólen dir la sua. A gh’è L’Italia Nostra, l’Italia Vostra, la Sovrintendeinza, la Sottointendeinza e tótt chi èter figadèin ch’a gh va adrê. Bisgnarév fèr come i han fat a Castelnov, vèh: dòp tanti discussioun sovra in d’a màtter l’effigie del suino miracoloso, ‘na bèla matèina i Castelnoves i s’én desdê cun la statua dal porch davanti a la césa e chi s’é vést s’è vést.
Sandrone: A-m vin in meint, Pulonia, anch cla partida ed Don Mantovani, l’ex pàregh ed la Crusàtta, beh, i-n vliven ménga ch’a-l tiréssa zà la césa vecia. Dòp tant tira e mòla ‘na not don Sergio a-l s’é fatt al ségn ed la cròs, l’ha dmandè scusa a nòster Sgnor e la mateina dòp ed la césa a gh’éra armès sól al campanil!!! Decisioun a gh vól!!! Dla decisioun in di lavór, èter che bal!!! A proposit ed decisioun a sun cunteint che finalment i nòster ministrador e i loro consulenti i han catè al post in d’a màtter la statua dal nòster Lucianone Pavarotti. Secand mè a-n gh’éra ménga bisàgn d’un gran stódi per capir ch’l a vliva méssa lè atach al teater ch’a l g’ha bèle al sô nam, ma dato che in Italia a sàm di specialésta a fèr dvintèr dificil i lavor facil, a gh’è vlû dal teimp a vétta. I han fat come chi zugadór da footbàl, ch’i s pàssen la bocia un cun cl’èter…..ma nissun al tira in porta. Finalmeint i han fat un gran bèl lavor e al nòster Luciano i l’han méss sàtta al pòrdegh, a braz avért come s’a-l vlésa brazèr tót i Zemiàn. Invece a dév dir ch’a m-é piasû poch al programa per ricordèrel a dés an da la mort. Oh, va bèin la Màssa in Dòm, al conzért in teater, ma a mé a-m piasiva dimandi de piò quand i Mudnés i-s catèven chè, in Piaza Granda, sàtta a la Ghirlandèina e brisa a Verouna dèinter a l’Arena!!!! A vad cun piasér che in dla nòstra zitê i aumèinten i turésta che i riven da tótt al mand per vàder al Dòm, la Ghirlandèina, al palaz Duchèl e adès anch la statua ed Pavarott, ma anch perché i han savû che tótt el stmani in cèinter i fan del manifestazioun in d’a-s magna e a-s bavv cun ‘na móccia ed banch ed roba da magnèr ch’l a vin da tótt’Europa. Però sgnor ministrador s’a vlî che i turésta i pòrten a cà un bel ricord, Mòdna bisàgna tgnirla pulida, càter ‘na soluzioun per el céch, sistemer el stred e ai turésta, fèregh finir il ciclo fisiologico.
Pulonia: Il ciclo fisiologico?… Sandroun csa vól dir il ciclo fisiologico ?
Sandrone: A vól dir che s’i dan tant da magnèr, i han anch da càter la manéra di provvedere agli urgenti bisogni del corpo. Insama bisàgna ch’i fàghen di cèso!!!! Al diurno in Piazza Mazini al fàni o al disni sól?
Pulonia: Veh Sandroun fa bèin arpunsèr un poch la lengua e làssem dir quel anch a mè: Ragazóli, gh’éri anch’ uètri al concertone dal Blasco ? Mè col mê amighi a i éren propria davanti al pelch, a mumeinti al tuchèven, a-m sun pérsa gnanch ‘na parola…. Dio che emozioun…. Quand l’ha cantè: “FAMMI VEDERE” a sun stèda lè lè per butèregh al regipèt anca mè…ma csa vliv…un po’ perché a n-n’ho truvè nissun ch’a-m tuléssa in spala, un po’ per al cunfrount….. a-m sun tratgnuda….. Quand a sun turnèda a cà a sun córsa a desdèr Sandroun ch’l’éra bele a let e a g’ho dett “ Sai cosa potremmo fare io e tè” prima che venga l’alba chiara??? “ Al m-ha rispost “ A psam durmir subétt vést che dmatèina a zinch’or a-s sam d’alvèr a mónzer”. A-m sun avilida e meinter andava a lett anca mè, a-m rindiva count ch-aviva spusè propria un am urdinari. Per al rest i solit lavor. Casa, lavoro e chiesa . Però, ragazóli, un quel a v’l ho da dir. Cus’éla sta storia che in Italia el nòstri dann e-n fan piò di fiò?. A n g’ho ménga la pretesa ch’a n’avidi dés o dàdes come ai teimp ed la nona ma almeno trî o quater sé. Ev-sî v descurdèdi la dutrèina “ Crescete e moltiplicatevi “ a-n tulídi brisa eseimpi da mè e Sandroun ch’a n’avam fat sól un…..
Sandrone: Ma csa vót Pulonia quand avam vést cum’a l’è gnû al prémm avam pensè ed dèregh a moc’. A proposit ed fiô, veh Pulonia, cun Sgurgheghel sàmm’i a in regola cun el vaccinazioun?
Pulonia: Ma sicura!!! A gl-i ho sgnèdi in dla lavagna insàm el dati ed quand ed port el vachi al tòr.
Sandrone: Meno male, perché el vaccinazioun i n n’én ménga da tór sàt gamba. Mudnés prémma ch’a-s végna sira ados, a gh’avrév ancàrra soquant lavor da dmandèr ai nòster ministrador. Ad eseimpi: cum’a sàmm’i-a méss con la riqualificazione ed l’ex fonderia e che fin al fatt al progètt ed porta Sant’Agustèin? E la sistemazioun ed piàza Mazzini e piàza Mateoti ? El strèd pensèv ed sistemèrli o andèv avanti a fèr la vecia? Ma csa vliv Zemiàn, mè al dmàndi a li fagh ma lor si avvalgono della facoltà di non rispondere e nuèter a la ciapàm sèimper in dal bisachèin. Oh! Però a stèr chè a descàrrer a-s vin sira adòs e a Erio, al nòster caval, a gh piès poch andèr in gir ed nott. A proposit d’ Erio a m’éra gnû vóia per Sant’Antáni, ed fèrel bendir dal noster Vàschev, po’ a-i-ho pensè che forse per Monsignor Castellucci a psiva éser un conflitto d’interèsi dato ch’i gh’han al stàss nàm. Piotòst, Pulonia, ma quand ed nott tè e al tô amighi a gnî a cà da la tombola a-n n’aviv ménga paura cun tótta la violenza ch’a gh’è in gir ?
Pulonia. Dio…speram ch’a n-s capita mai, ma s’i-s duvéssen, molestèr ed sicur a n n’ aspettam brisa 20 an a fèr la denuncia.
Sandrone: A proposit Zemiàn a vliva dmandèrev un lavor. En-i bèle gnû a ruber a cà vostra ? S’i n n’én ménga gnû, preparèv, perché prest l’a-v tucarà!!! ‘Na volta chi andèva in tótti el cà l’éra al prét a purtèr la bendizioun, adèsa a gh va i lèder a purtèr via tótt quall ch-i càten. Mè a degh ch’l a s’è cambièda!!! A sam tant rassegnè ch’a n fam gnanch piò la denuncia ai carabinér, tant i-s disen: “lo sappiamo chi sono”. E alóra mè a degh s’a savi chi én perché a n- n i ciapèv???. S’a fóssa sól per i sold ch’i-t pòrten via, pazinzia, l’ è ch’i-t dan anch del bòtt da comunioun e déta cuma la vol déta a tàcam a éser stóff di porgere l’altra guancia; a-n vrev ménga che i zitadèin i rivéssen a tór di provedimeint e i mitéssen sò del trapli cuma fam nuèter in campagna per ciapèr i poundegh !!! Ma mè a me dmand un quel: se i noster Governant in gh’l-a chèven brisa a fèr del lég’ per castighèr i delinqueint, almeno ch’i-n faghen ónna giósta per tutelèr i galantam.!!!!!
Sgorghiguelo: Popà, per piàser, taia curt ch’a i-ho prèsia d’andèr a cà.
Sandrone: Be’ in du’è-t d’andèr ch’l-è giuvidè e a gh’è anch el butéghi srèdi? Sgor.: Ma che negòzi d’Egétt a i-ho d’andèr a un funerèl…
Sand./Pulo.: A un funerèl ?.
Sandrone: Ma chi è mort ?
Sgorghiguelo: E’ mort al Mòdna football club.
Sandrone: Beh, ma acsé ed colp? Sgor.: Ma chè ed colp, l’éra bèle malè da dû an; tótt a sperèven ch’a gh saltéssa fóra invece …
Sandrone: Ma dé so, cum’è l mort? Sgor.: L’è mort “ caliendo “ dalla serie B alla serie C, po’ l’è caschè anch dalla serie C, a la fin l’éra méss tant mèl, tant mèl che nissun a l’ha tolt a man e a gh’é tuchè murir! Sand.: Beh ma….. e al dutor ch’a gh-l’aviva in cura é-l mort anca lò?
Sgorghiguelo: No…. al dutor? Quall lè a n n’è ménga mort ….a l s’é dè malè e le andè a fères curèr a Montecarlo. Sand.: Ma quàsta l’é ‘na tragedia!!!! I tifos dal Mòdna seinza ‘na squedra … un lavor mai sucess in tótta la storia dal Mòdna Football Club. Pulo.: Piò che ‘na tragedia l’è ‘na vergágna!!!!!. Ma ed chi è-la la colpa ?.
Sgorghiguelo.: Mama, t’a-l sè anca tè che la colpa a-n la vól nissun, ma se al Mòdna l’è falî piò d’un quelchidùn a-l gh’ha del colpi, e ménga pochi e …..ch’i m vól capir…a-m capéssa. E ai tifos dal Mòdna come mè a dégh:” Ragaz, sò cól morèl e guardàm avanti; partir da zero l’a srà dura ma il cuore Giallo blù riprenderà presto a battere più forte di prima. FORZA CANARINI!!!!!!!!” Meno mèl ch’a gh’avam la Ferrari ch’a per ch’l-a sia in ripresa, anch se st’an l’ha fat dimandi fómm e poch arost. A-s salvam coi ragaz ed la pallavolo ch’i van come di treno e a pèr che, grazie alla Catia, arivaràm a la fin a testa èlta.
Sandrone: E adèsa, Mudnés, l’è ora ch’andám vers cà . Préma però a vói salutèr al nóv cmandant ed L’Academia, al generèl Mannino e al nóv questór Santarelli ch’a-l gh’ha un nam ch’l’è tótt un progràma, un salut anch a Monsignor Morandi ch’i l’han fat Arcivàschev e Segretario della Congregazione per la Dottrina della Fede, ma nuèter a l’aspetám spáss a Mòdna perché a savàm ch’a l sta mèl luntan da la Ghirlandèina e… dai noster turtlèin. E a tótt uèter Zemiàn a dégh arvàdres a ‘stètr’an, ch’a speràm cogl’elezioun ch’a-s descurdáma la crisi dal tótt; a-n me dmandèdi ménga un cunséli per chi vutèr….a sun sicur ch’a gh-la cavè a sbaglièr da per uèter, per intant purtè pazìnzia per via del strèdi intasèdi e pini ed bus e dal cávi in tangenzièl. Zerchè de stèr in salut, tgnî d’oc’ al colesterolo e i triclicerdi, stê luntan dai pericol e dal badanti tròp bèli, e a-n cambièdi ménga, stê sèimper acsè: s’cett, sincér, lavurador e atach a la famìa, perché l’è vera che al mand a gh’è dimandi buon da gninta, ma a gh’è anch tanta brèva geint. E come sèimper a m’arcmand tgniv stréch a la piòpa, ch’l’è po’ cla piòpa èlta e sácca piantèda in dl’umbréghel ed Mòdna e ch’l’a-s ciàma Ghirlandèina.
Clicca qui per leggere il discorso dello scorso anno.
